Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ 1821

ΜΟΛΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ

Παναγιώτη Πιπινέλη:

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ

Εκδόσεις Historia, Αθήνα 2021

Σελίδες 368, σχήμα 14Χ21, τιμή 24 ευρώ, ISBN 978-618-5227-19-7

Ο συγγραφέας του έργου αυτού, ο Παναγιώτης Πιπινέλης, άλλοτε γνωστός διπλωμάτης και πολιτικός (διάδοχος του Κ. Καραμανλή στην πρωθυπουργία το 1963), επιχειρεί στην έρευνά του αυτή να αναζητήσει το κοινωνικό και κυρίως το πολιτικό υπόβαθρο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, πραγματοποιώντας μια ενδιαφέρουσα τομή στην προϊστορία και τις συνθήκες που την διαμόρφωσαν.

Ασχολείται με την αγροτική και τη φεουδαρχική ολιγαρχία που προϋπήρξαν, το αγροτικό προλεταριάτο, τη στάση των προεστών και του κλήρου, τα πολλαπλά κοινωνικά προβλήματα που κυριαρχούσαν, το ευρύτερο τοπικιστικό πνεύμα, τη συγκρότηση αστικής τάξης, τις εμφύλιες συγκρούσεις κ.ά. για να καταλήξει στα επίμαχα γεγονότα. Πώς τελικά προέκυψε ο εθνικός ξεσηκωμός και τα πρώτα πολιτικά μοντέλα κατά την Επανάσταση με τελευταίο στάδιο την εξουσία του Καποδίστρια και την πτώση του καθεστώτος του...

Το βιβλίο αυτό του Παναγιώτη Πιπινέλη είναι ίσως το λιγότερο γνωστό από τα ιστορικά έργα του, καθώς μάλιστα είναι και το πρώτο μετά τη διδακτορική διατριβή του. Τυπώθηκε στο Παρίσι κατά την περίοδο 1927-28, ενώ ο ίδιος υπηρετούσε τότε ως β΄ γραμματέας της ελληνικής πρεσβείας στο Παρίσι.

Ως προσωπικότητα ο Πιπινέλης, αν και πάντοτε ήταν πολύ δραστήριος και από νωρίς απέκτησε μια διακριτή θέση στη διπλωματική υπηρεσία, η φήμη του έχει αδικηθεί λόγω της συμμετοχής του στη δικτατορική κυβέρνηση Παπαδόπουλου. Δεν ενδιαφέρει στο παρόν σημείωμα να κριθεί η πολιτική παρουσία του είτε σ’ αυτή την τελευταία φάση, είτε στις προηγούμενες. Γεγονός είναι ότι από ηλικίας 23 ετών ανήλθε όλες τις βαθμίδες της διπλωματικής υπηρεσίας, ανεξάρτητα από τις διάφορες πολιτικές εξελίξεις που μεσολάβησαν, καταλαμβάνοντας τελικά την εποχή του Εμφυλίου θέση μονίμου υφυπουργού Εξωτερικών και έπειτα υπουργού στην κυβέρνηση Τζων Θεοτόκη (1950). Μερικά χρόνια αργότερα παραιτήθηκε και ασχολήθηκε με την πολιτική. Τον Ιούνιο 1963 διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και ως υπουργός Συντονισμού συμμετείχε στην κυβέρνηση Π. Κανελλόπουλου που ανετράπη στις 21 Απριλίου 1967. Τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, όταν αναζωπυρώθηκε επικίνδυνα το Κυπριακό, δέχθηκε να αναλάβει το υπουργείο Εξωτερικών, που το διατήρησε μέχρι τον θάνατό του.

Από τα νεανικά του χρόνια υπήρξε ιδεολογικά φανατικός οπαδός της μοναρχίας και έχει γράψει σχετικά βιβλία, ιδίως το Η Μοναρχία εν Ελλάδι (1932), που υπήρξε προέκταση της διδακτορικής διατριβής του. Ακόμη και το παρόν, που θεματικά εστιάζεται στην Επανάσταση του 1821, έχει πολλές γενικότερες αναφορές στο ζήτημα.

Η Πολιτική Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο, καθώς επισημαίνει άγνωστες πτυχές της, ενώ είναι ιδιαίτερης σημασίας ο κοινωνικός προβληματισμός του συγγραφέα στην προσπάθειά του να αναζητήσει τα βαθύτερα αίτια της Εξέγερσης του 1821.